Wat is digitale toegankelijkheid en waarom is het belangrijk?
Digitale toegankelijkheid betekent dat iedereen – ook mensen met een beperking – digitale producten zoals websites en apps kan gebruiken. Dit is niet alleen een morele verantwoordelijkheid, maar ook wettelijk verplicht. Overheidsinstellingen en semi-publieke organisaties moeten sinds 2021 voldoen aan de richtlijnen uit de Wet digitale overheid, gebaseerd op de internationale WCAG 2.1-standaarden.
Voor blinde mensen betekent dit vooral dat een website goed bruikbaar is met schermlezers, toetsenbordnavigatie en logische structuur. Door een digitaal toegankelijke website te bouwen, vergroot u niet alleen uw bereik, maar zorgt u ook voor een betere gebruikerservaring én sterkere SEO-prestaties.
1. Alt-tekst bij afbeeldingen
Voor mensen die gebruikmaken van schermleessoftware, is alt-tekst onmisbaar. Deze alternatieve tekst wordt voorgelezen in plaats van de afbeelding. Zorg ervoor dat u elke afbeelding voorziet van een duidelijke en beschrijvende alt-tekst.
Slecht voorbeeld: alt="foto"
Goed voorbeeld: alt="Vrouw die met een laptop werkt in een zonnige tuin"
Let op: decoratieve afbeeldingen (zoals iconen of achtergrondversieringen) kunnen een lege alt-tekst (alt="") krijgen, zodat ze worden overgeslagen door de schermlezer.
2. Gebruik van semantische HTML
Een goede digitale basis begint bij semantische HTML. Gebruik altijd de juiste HTML-tags, zoals <header>, <nav>, <main>, <article> en <footer>. Deze elementen geven structuur aan uw pagina, waardoor schermlezers de inhoud logisch kunnen voorlezen. Gebruik ook duidelijke <h1> tot <h6> koppen in hiërarchische volgorde – zo kunnen gebruikers sneller door de inhoud navigeren.
3. Zorg voor voldoende contrast en leesbaarheid
Tekst moet leesbaar zijn, ook voor mensen met een visuele beperking of kleurenblindheid. Zorg daarom voor voldoende contrast tussen tekst en achtergrond. Volg hierbij de WCAG-aanbeveling van minimaal 4.5:1 contrastverhouding. Tools zoals WebAIM Contrast Checker kunnen hierbij helpen. Kies daarnaast voor een duidelijk, niet-gekalligrafeerd lettertype en vermijd tekst op drukke afbeeldingen.
4. Volledige toetsenbordnavigatie
Blinde gebruikers gebruiken vaak alleen het toetsenbord om door websites te navigeren. Uw website moet daarom volledig bruikbaar zijn met toetsen zoals Tab, Shift+Tab en Enter. Zorg ervoor dat interactieve elementen zoals knoppen en formulieren een zichtbare focus hebben en in logische volgorde bereikbaar zijn.
5. Maak gebruik van ARIA-labels en landmarks
ARIA (Accessible Rich Internet Applications) helpt om extra informatie toe te voegen aan elementen die niet standaard toegankelijk zijn. Denk aan aria-label, aria-hidden, of aria-live. Gebruik dit aanvullend, maar niet als vervanging van semantische HTML.
Voorbeelden van ARIA-landmarks zijn:
role="navigation"voor navigatiebalkenrole="main"voor de hoofdinhoudrole="search"voor zoekfuncties
Deze landmarks verbeteren de navigatie voor schermlezers aanzienlijk.
6. Voeg audiobeschrijvingen toe aan video’s
Bij video’s is het belangrijk om extra context te geven via audiobeschrijvingen. Deze gesproken toelichting vertelt wat er visueel gebeurt, zoals acties of sfeer. Dit maakt de video ook begrijpelijk voor blinden. Gebruik daarnaast altijd ondertiteling voor doven en slechthorenden. Veel videoplatforms zoals YouTube en Vimeo bieden hier standaard ondersteuning voor.
7. Test uw website met schermlezers
De enige manier om echt zeker te zijn dat uw website digitaal toegankelijk is, is testen. Gebruik schermlezers zoals:
VoiceOver (voor macOS en iOS)
NVDA (voor Windows)
JAWS (betaald, maar zeer uitgebreid)
Daarnaast zijn er tools als WAVE, Lighthouse en axe DevTools die problemen in uw code detecteren. Nog beter: laat echte gebruikers met een visuele beperking uw website testen en geef ruimte voor feedback.
8. Vergeet mobiele toegankelijkheid niet
Mobiele toegankelijkheid is net zo belangrijk. Veel blinde gebruikers gebruiken VoiceOver (iOS) of TalkBack (Android) om op hun smartphone te surfen. Zorg voor:
Responsief design dat zich aanpast aan verschillende schermgroottes
Grote klikvlakken (minimaal 48×48 pixels)
Toetsenbordvriendelijkheid, ook op mobiele formulieren
Gebruik altijd labels bij formulieren en vermijd plaatsaanduiding in het veld zelf (placeholder), want dat verdwijnt zodra iemand begint te typen bron: cardan.
Conclusie
Digitale toegankelijkheid is geen bijzaak, maar een basisvoorwaarde voor een moderne, gebruiksvriendelijke en inclusieve website. Door uw website toegankelijk te maken voor blinde gebruikers – met technieken zoals alt-tekst, semantische HTML en schermlezer-compatibiliteit – vergroot u uw bereik, voldoet u aan de wet en draagt u bij aan een toegankelijke digitale wereld.
Vond u dit artikel interresant? Lees dan ons blog over sneltoetsen in windows.